نگاهی گذرا به مهریه های عجیب و غریب پیروان حضرت زهرا (س)
اگر در روزگاري فقط صحبت از مهريههايي مثل يك كيلو بال مگس، 10 راس آهوي وحشي و سفر به پايتخت 110 کشور دنيا در ميان بود، حالا نوبت به مهريههايي در حد سكه به ارتفاع قله دماوند و هيماليا رسيده است!
اگر سري به راهروهاي دادگاههاي خانواده بزنيد، دخترخانمهاي جواني را ميبينيد كه براي خاتمه دادن به زندگي مشترکشان مسيرشان را به سمت دادگاه کج كردهاند و ميخواهند مهريههاي عجيب و غريبشان را بگيرند. ۵ هزار مرجان دريايي، ۱۰هزار ليتر بنزين، يک کتابخانه پر از کتابهاي فلسفي و... از مهريههايي است كه بعضي از سردفترها در دفتر خودشان ثبت ميكنند و زوجهاي جوان وقتي مسير زندگي مشتركشان به بن بست ميخورد اين مهريهها را از شوهرشان درخواست ميكنند.
در آخرين نمونه از اين مهريههاي كمنظير حرف از مهريههايي مانند قله هيماليا و دماوند به ميان آمده است كه كارشناسان اين نوع مهريهها را از نگاه رفتار شناسي، بيانگر فاصله گرفتن از باورهاي ارزشي، معيارهاي ديني و حتي موازين ملي و فرهنگي ميدانند؛ دکتر مجيد ابهري پژوهشگر و آسيبشناس اجتماعي درباره تغيير نوع مهريهها ميگويد: «تعيين مهريه و در نظر گرفتن سکه به ارتفاع قله دماوند «5 هزار و 610 متر» و قله هيماليا «8 هزار متر» و فاصله تهران تا لندن و زمين تا کره ماه و... و از اين قبيل ارقام و آمار اين بار باعث شگفتي، حيرت و تاسف تحليلگران اجتماعي شده است.
رقابت غير منطقي بين دختران يک فاميل يا خانواده يا دوستان و همکلاسيها باعث شده اينگونه رفتارهاي غير متعارف در جامعه روند افزايشي پيدا کند. عدم آموزش مهارتهاي زندگي، فاصله بين نسلي و عدم تفاهم والدين با فرزندان باعث شده جوانان کمتر نظريات والدين را در فرآيندهايي مانند تعيين مهريه بپذيرند و به کار ببندند.
همه اين حرفها در حالي مطرح ميشود كه نتايج تحقيقاتي در 12 استان کشور نشان ميدهد که ميانگين مهريه خانمهاي ايراني بين 260 تا 350 سكه طلاست
. افزايش450 سکهاي ميزان مهريه در 5 سال اخير، ميانگين 52 سكهاي مهريه زنان با تحصيلات ابتدايي، 208 سكهاي با تحصيلات راهنمايي و بالاي 400 تا 500 سكهاي زنان داراي مدرك ليسانس از نتايج ديگر اين پژوهش بود. همان روزها در مجلس هم زمزمه تعيين سقف 10 ميليون توماني مهريه تحت عنوان لايحه «حمايت خانواده» شروع شده بود كه وزارت امور اقتصادي و دارايي را موظف ميكرد تا بابت مهريههاي بالاتر از حد متعارف و غيرمنطقي با توجه به وضعيت زوجين و مسائل اقتصادي کشور متناسب با افزايش ميزان مهريه بهصورت تصاعدي موقع ثبت ازدواج ماليات بگيرد كه البته اين طرح به نتيجه نرسيد.
كارشناسان اجتماعي ميگويند دليل بيشتر اين مهريههاي عجيب و غريب حس ناامني است و افراد صرفا ميخواهند براي متفاوت بودن و برتري جويي، مهريههاي نامتعارف را انتخاب کنند که اين همشکل و شمايل جديدي از چشم وهمچشمي است. در كنار اين اظهارنظرها، علما و مراجع عظام تقليد هم همواره بر رعايت شرع و عرف تاكيد كردهاند.
رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين باره اعتقاد دارند: «در اسلام حدى براى مهريه به نحو لزوم معيّن نشده، ولى هرچه كمتر باشد، بهتر است و مستحب است كه مقدار مهريه از مهرالسنه كه پانصد درهم است، زيادتر نباشد
آيتالله مکارم شيرازي هم ميگويند: «مهريههاى فوقالعاده سنگين که نشان از سفاهت زوج مىدهد، يا قرينه بر عدم قصد جدى نسبت به آن است، باطل است و تبديل به مهرالمثل مىشود، ولى اصل عقد در هر حال صحيح است.» آيتالله علوي گرگاني هم معتقدند: «تعيين مهريهاي که مرد طي مدت طولاني هم نتواند آن را پرداخت کند، صحيح نيست و تبديل به مهرالمثل ميشود و تشخيص آن بر عهده عرف است